Του Φοίβου Νικολαΐδη
Λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά από τη Λεμεσό, σ’ ένα όμορφο χωριό που ακούει στο όνομα Φασούλα, υπάρχει ένα πρωτοποριακό εργαστήρι με μια έκθεση γλυπτών, που συνθέτουν ένα εντυπωσιακό πάρκο γλυπτικής. Είναι το καταφύγιο, ο ‘Ναός της Ψυχής’ του Φίλιππου Γιαπάνη, του γλύπτη της Κύπρου.
Δύσκολα, μπορεί κανείς να υποψιαστεί ότι σ’ αυτό το άσημο χωριουδάκι, που λέγεται, ότι είναι κτισμένο πάνω σε αρχαίο νεκροταφείο, υπάρχει ένα τέτοιο πολιτιστικό μαργαριτάρι, μια όαση πολιτιστικής δραστηριότητας και καλλιτεχνικής δημιουργίας υψηλού μάλιστα επιπέδου.
Το μικρό αμφιθέατρο που δεσπόζει στον χώρο, η “Μικρή Σαλαμίνα”, όπου φιλοξενούνται διάφορες πολιτιστικές, κοινωνικές και άλλες εκδηλώσεις.
Ο Φίλιππος Γιαπάνης, δεκαεπτά χρόνων το καλοκαίρι του 1974, συνελήφθη ως αιχμάλωτος πολέμου και μαζί με άλλους οδηγήθηκε στα μπουντρούμια της Τουρκίας, η οποία εισέβαλε στην ανυπεράσπιστη Κύπρο. Ύστερα από μήνες σκληρής δοκιμασίας και βάρβαρης μεταχείρισης στις φυλακές των Αδάνων, όταν αφέθηκε ελεύθερος, ήταν ήδη πρόσφυγας στην ίδια του την πατρίδα. Από τότε, δεν επέστρεψε στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε μέχρι τον Αύγουστο του 1974, στην αγαπημένη του Αμμόχωστο, την πόλη της καρδιάς του. 
Οι έντονες αυτές εμπειρίες σε μια ευαίσθητη νεανική ηλικία, χαράχτηκαν ανεξίτηλα στη μνήμη του και επηρέασαν καθοριστικά τη μετέπειτα ζωή του. Θυμάται έντονα και αναπολεί με νοσταλγία τα χρόνια εκείνα τα ανέμελα, που έζησε με τους γονείς και τους φίλους του ως μαθητής. Τίποτα δεν ξεχνάει από την εποχή εκείνη, γιατί τίποτα δεν ξεχνιέται από τότε.
Ανακατεμένα τα συναισθήματα με τις γλυκές αναμνήσεις των νεανικών του χρόνων στο αγαπημένο περιβόλι των γονιών του από τη μια και τις πικρές εμπειρίες της κατοχής και της αιχμαλωσίας από την άλλη, χάραξαν βαθιές ουλές στην ψυχή του. Η βάναυση και εξευτελιστική συμπεριφορά του παντοδύναμου κατακτητή, ήταν οι στιγμές που αναθεωρούνται ορισμένα βασικά πράγματα και έννοιες της ζωής, όπως είναι το πολύτιμο αγαθό της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Παρά τις κακουχίες, ο Φίλιππος δεν λύγισε, ούτε παραδόθηκε στη μοίρα του.
Ενώ σπούδασε ναυπηγός στην Αθήνα, αποφάσισε στα 35 του χρόνια, να ακολουθήσει το ένστικτο του, που του φώναζε δυνατά μέσα του σαν μια κρυφή φωνή για τη γλυπτική. Αποφασίζει λοιπόν, από το πουθενά, να υπηρετήσει τη γλυπτική, κάτι που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζε. Η πλάστιγγα όμως έγειρε προς τα εκεί, γιατί ένιωθε έντονα να τον εκφράζει καλύτερα. Από τα πρώτα του βήματα, εργάστηκε σκληρά, μεθοδικά και συνεχίζει μέχρι σήμερα με την ίδια σοβαρότητα, ζήλο και αφοσίωση.
Σύντομα, ανακάλυψε ότι όχι μόνο έχει μια καταπληκτική έμφυτη καλλιτεχνική τάση στη γλυπτική, τη ζωγραφική και το σχέδιο, αλλά και απέραντη αγάπη για τη φύση, τον άνθρωπο και την πατρίδα. Μοναδικός και ξεχωριστός ο πατριωτισμός του είναι ατόφιος και ειλικρινής, Βαθιά πικραμένος για το μεγάλο κακό που βρήκε την αγαπημένη του πατρίδα, προσπαθεί να την υπηρετήσει μέσα από την τέχνη και τα καταφέρνει περίφημα. 
Η ωριμότητα της σκέψης του, που παρουσιάστηκε και αυτή πολύ ενωρίς, ενισχύει το άπλωμα των ιδεών του, που με τον χειμαρρώδη τρόπο έκφρασης και τον περιεκτικό λόγο του, αιχμαλωτίζουν τον κάθε συνομιλητή του.
Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Συγραφέων & Δημοσιογράφων Τουρισμού, Γιώργος Μιχαηλίδης μαζί με τον καλλιτέχνη Φίλιππο Γιαπάνη και οι δυο από την Αμμόχωστο.
Ο Φίλιππος είναι εκρηκτικός, γιατί τον πνίγει το άδικο που δεν μπορεί, να ανεχτεί. Ασυμβίβαστος με ευθύτητα λόγου και πράξεων, δεν υποκύπτει σε κάτι που θεωρεί απαράδεκτο. Είναι ένας ξεχωριστός καλλιτέχνης με ποιότητα, ένας πνευματικός άνθρωπος με περιεχόμενο, σπάνιο ήθος, γεμάτος ευαισθησίες και αγάπη για τον κόσμο και τους γύρω του.
Ήρεμος, καλλιεργημένος, χαρισματικός και εξαίρετος γλύπτης, με πολλά ενδιαφέροντα και ανησυχίες, όταν διαλέγεσαι μαζί του, η αύρα που εκπέμπει, σε αιχμαλωτίζει άμεσα. 
Αν θα έπρεπε, να συμπυκνωθεί σε μια πρόταση, η σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Φίλιππου Γιαπάνη, θα έλεγα ότι είναι ένας γλύπτης εξαιρετικής ικανότητας και σπάνιας ευαισθησίας. Με μια λέξη ξεχωριστός!
Μοναδικό κριτήριο επιλογής του χώρου του, που αποφάσισε να εγκατασταθεί και να εργάζεται, ήταν το δρομάκι που οδηγούσε στην είσοδο του κτήματος, που είχε δεξιά και αριστερά ψηλά κυπαρίσσια, όπως τα κυπαρίσσια που είχε το δρομάκι που οδηγούσε στην είσοδο του περιβολιού τους, στην Αμμόχωστο. Έντονες, λατρεμένες θύμησες να κυριαρχούν στο μυαλό του. 
Τείχη μικρογραφίες των τειχών των κάστρων της Αμμοχώστου και της Κερύνειας, η μικρή λίμνη με χρυσόψαρα για να θυμίζει τη δεξαμενή του περιβολιού τους. Ένα γυμνάσιο δηλαδή γυμναστήριο μικρογραφία του γυμνασίου της αρχαίας πόλης της Σαλαμίνας και στην πίσω πλευρά φυτεμένα δέντρα με ένα παλιό χωριάτικο φούρνο να του θυμίζουν το περιβόλι στο Βαρώσι και την πόλη του. 
Ύστερα από χρόνια, έμαθε ότι η περιοχή εκπέμπει θετική ενέργεια και ότι πίσω από το κτήμα του στα αρχαία χρόνια υπήρχε ο Ναός του Λαυρανίου Διός και ένα μεγάλο εργαστήρι γλυπτικής κούρων. Οι περισσότεροι κούροι που εκτίθενται στο μουσείο Λεμεσού βρέθηκαν στο εργαστήρι, που ήταν η συνέχεια του αρχαίου αυτού εργαστηρίου. Φαίνεται, πως τίποτα δεν ήταν τυχαίο.
Ο βετεράνος δημοσιογράφος Φίλιππος Στυλιανού, ο οποίος εξακολουθεί να γράφει απίθανα ωραία ρεπορτάζ και να βγάζει όμορφες φωτογραφίες.
Ονόμασε το θέατρο του Μικρή Σαλαμίνα για να θυμίζει την αρχαία Σαλαμίνα, που τώρα είναι τουρκοκρατούμενη. Τα έργα που εκτίθενται, η διάταξη του χώρου και γενικά η τοπιοτέχνηση, όλα έχουν τον συμβολισμό τους και τίποτα δεν είναι βαλμένο στη θέση του τυχαία. 
Το κτίριο το ονόμασε ART NEST, Φωλιά Τέχνης. Το NEST είναι η επωνυμία της εταιρίας ενός Παλαιστινίου, που τον βοήθησε οικονομικά στα πρώτα του βήματα, για την κατασκευή του κτιρίου και του εκθεσιακού χώρου. 
Η Catherine McCullagh, απολαμβάνει τα γλυπτά και τον καταπράσινο χώρο.
Όνειρό του Φίλιππου ήταν να φτιάξει ένα χώρο που μέσω της τέχνης να προωθείται η ειρηνική συνύπαρξη και η φιλία των λαών, των χωρών της περιοχής γύρω από την Κύπρο.
Το ακατάβλητο πάθος του ενισχύεται την από την εντυπωσιακή του δεινότητα, να αποδίδει με ακρίβεια και συναίσθημα το ανθρώπινο σώμα και τη μορφή του. Η γλυπτική του ικανότητα είναι εξαιρετική, καθώς αποτυπώνει έντονα ανθρώπινα συναισθήματα με μοναδικό τρόπο, εκφράζοντας συναισθήματα που συγκινούν.
Αποτέλεσμα πολυετούς εξάσκησης και πρακτικής, η τεχνική του συνδυάζει παραδοσιακές και σύγχρονες προσεγγίσεις. Κάθε του δημιουργία παρουσιάζει έναν ξεχωριστό καλλιτεχνικό χαρακτήρα, δίνοντάς της ζωή και ψυχή. Μ’ αυτό τον τρόπο, καταφέρνει να επικοινωνεί με το κοινό σε ένα βαθύτερο, σχεδόν συναισθηματικό επίπεδο. Ο πόνος και η ελπίδα απηχούν στα δημιουργήματα του.
Σε πρώτο πλάνο από αριστερά η Catherine McCullagh, Elisabeth Villiger Toufexis & Γιώργος Κρύπτης, Μαρία Παπαχριστοφόρου και Γιώργος Μιχαηλίδης, ακούν προσεχτικά τον οικοδεσπότη Φίλιππο Γιαπάνη να τους εξηγεί για το χώρο και τα έργα του.
Τα έργα αφηγούνται ιστορίες, εκφράζουν συναισθήματα και ‘μιλούν’ με την κρυφή γλώσσα της τέχνης. Δεν είναι απλώς ωραία και καλαίσθητα, αλλά αντιπροσωπεύουν κραυγές διαμαρτυρίας και προβληματισμού στην προσπάθεια αναζήτησης της αλήθειας. Αυτή είναι και μια ιδιαιτερότητα στις καλλιτεχνικές του επιδόσεις. 
Αν και πετυχημένος, δεν είναι βολεμένος που κάθεται ανέμελος και γεύεται τους καρπούς των επιτυχιών του. Αντίθετα, ως συνειδητοποιημένου καλλιτέχνη με φωνή και θέση απέναντι στον κόσμο, έχει όραμα και όνειρα που τον κρατούν σε συνεχή εγρήγορση. 
Από αριστερά η Μαρία Παπαχριστοφόρου, Μύρια Πετρώνδα Στασουλή (Freelance Tourist Guide) και η Σκεύη Κωνσταντίνου, με φόντο τα τείχη μικρογραφίες των τειχών των κάστρων της Αμμοχώστου και της Κερύνειας.
Η τέχνη της γλυπτικής στα χέρια του ως μέσο έκφρασης και αντίστασης στο κακό, που παρουσιάζει συνέχεια την αιώνια πάλη του καλού με το κακό, κατέχει ένα ξεχωριστό ρόλο.
Είναι η φωνή του καλλιτέχνη που δεν συμβιβάζεται με το κακό και το άδικο, που επιλέγει να μιλήσει μέσα από την τέχνη, όταν τα λόγια δεν αρκούν. Κάθε του έργο φέρει τη δική του σφραγίδα – όχι απλώς ως υπογραφή, αλλά ως αποτύπωμα ψυχής, βαθιά ανθρώπινο και αληθινό. Είναι μια τέχνη που δεν εξωραΐζει, αλλά αποκαλύπτει. Που δεν διακοσμεί, αλλά προβληματίζει.
Ξενάγηση από τον ίδιο τον καλλιτέχνη Φίλιππο Γιαπάνη, ο οποίος παθιασμένος όπως είναι με το δίκαιο, την τέχνη, την ελευθερία και τη φιλοπατρία, κράτησε το ενδιαφέρον στους επισκέπτες και δημιούργησε χρήσιμους προβληματισμούς.
Όπως λένε και οι ειδικοί: «Όταν η ύλη μεταμορφώνεται σε μορφή και σχήμα, όταν το άψυχο αποκτά φωνή, τότε γεννιέται η πραγματική τέχνη». Γιατί η πραγματική τέχνη, εκείνη που δεν ξεχνιέται, είναι αυτή που μας κάνει να νιώθουμε. Και να θυμόμαστε.
Ο Φίλιππος Γιαπάνης ξεναγεί τους επισκέπτες του στους φιλόξενους χώρους του, οι οποίοι έχουν διαμορφωθεί με καλαισθησία και υψηλή αισθητική. ‘Οσο για τα έργα του εξαιρετικά και μοναδικά.
Ο γλύπτης δεν δημιουργεί μόνο με τα χέρια· δημιουργεί με την ψυχή. Τα έργα του δεν είναι στατικά αντικείμενα, αλλά ζωντανοί οργανισμοί γεμάτοι ένταση και νόημα. Είναι τόσο παραστατικά, που μοιάζουν να μιλούν· αφηγούνται ιστορίες, ξυπνούν μνήμες, γεννούν συναισθήματα. Κάθε γραμμή, κάθε σκάλισμα είναι μια λέξη, ένα βλέμμα, μια ανάσα. 
Λένε πως η γλυπτική είναι η τέχνη που ζωντανεύει το άψυχο, που δίνει φωνή στη σιωπή και μορφή στο ανείπωτο. Είναι η τέχνη που δεν αρκείται στην επιφάνεια, αλλά σμιλεύει τον πυρήνα του ανθρώπινου συναισθήματος. 
Τίτλος του έργου “Η γυναίκα σε ταξιδεύει”.
Κάθε χτύπημα του σμιλευτή πάνω στην ύλη είναι και μια απόπειρα να πλησιάσει την αλήθεια — τη δική του και του κόσμου. Η γλυπτική δεν είναι απλώς δημιουργία· είναι πράξη έκφρασης, ανάγκη εσωτερική, κραυγή.
Ο γλύπτης, παθιασμένος με το έργο του, δεν δημιουργεί απλώς με τα χέρια του, αλλά με την ψυχή του. Είναι ένας καλλιτέχνης που δεν μένει αδιάφορος απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα, αλλά ενσωματώνει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς της εποχής του στην τέχνη του.
Τιμής ένεκεν για την προσφορά του γενναιόδωρου και φιλότεχνου φίλου, η Αίθουσα Διαλέξεων και Προβολών πήρε το όνομα του Gazi Abu Nahl. 
Η Γραμματέας του Συνδέσμου Σκεύη Κωνσταντίνου και Μαρία Παπαχριστοφόρου, επαγγελματίες στο Υφυπουργείο Τουρισμού, απολαμβάνουν τα μοναδικά εκθέματα της έκθεσης.
Μέσα από το έργο του, προσπαθεί να εξορκίσει το κακό, να καταδικάσει το άδικο και να φωτίσει τις σκοτεινές γωνιές της κοινωνίας.
Είναι η προσπάθεια να απομακρύνει το κακό, να το απωθήσει από την ανθρώπινη ψυχή και να το μετατρέψει σε μορφές που μπορούν να μιλήσουν και να προβληματίσουν τον θεατή.
Ο εκθεσιακός χώρος, φωτεινός και καλαίσθητος, ενισχύει τη δυναμική των έργων. Η φυσική του φωτεινότητα αναδεικνύει κάθε λεπτομέρεια και καθιστά τον θεατή μέρος του έργου.
Το φως, που πέφτει απαλά πάνω στις γλυπτικές μορφές, προσφέρει μια αίσθηση καθαρότητας και αλήθειας, ενώ παράλληλα επιτρέπει στις έντονες εκφράσεις των γλυπτών να αποκαλύπτουν τη συναισθηματική τους φόρτιση.
Η γλυπτική δεν είναι απλώς αναπαράσταση. Είναι τρόπος έκφρασης συναισθημάτων, ιδεών και αντιλήψεων για τον κόσμο.
Η γλυπτική είναι μία από τις αρχαιότερες μορφές τέχνης και αναφέρεται στη δημιουργία τρισδιάστατων μορφών από διάφορα υλικά, όπως μάρμαρο, ξύλο, μέταλλο, πηλό ή σύγχρονα υλικά (π.χ. πλαστικό, γυαλί). Η λέξη “γλυπτική” προέρχεται από το ρήμα “γλύφω”, που σημαίνει χαράζω ή διαμορφώνω με αφαίρεση υλικού.
Η Κυριακή Αντωνίου, εντυπωσιασμένη, θαυμάζει τα έργα του καλλιτέχνη και προσπαθεί να τα απαθανατίσει.
Σήμερα, η διάκριση μεταξύ ζωγραφικής και γλυπτικής είναι πιο ρευστή. Υπάρχουν έργα μικτών μέσων (mixed media) που συνδυάζουν και τις δύο τέχνες, και καλλιτέχνες που κινούνται ανάμεσα στις διαστάσεις. 
Στα γλυπτά του Φίλιππου Γιαπάνη είναι εμφανής ο πόνος του για τη μαρτυρική πατρίδα και τους ανθρώπους της από τη λαίλαπα του 1974. Στη φωτογραφία πάνω ένα χαρακτηριστικό του έργο με τίτλο “Κύπρος μου” για τα πενήντα χρόνια της Τουρκικής εισβολής και κατοχής.
Η γλυπτική σε μπρούντζο είναι μία από τις πιο διαχρονικές και ευγενείς μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο μπρούντζος (κράμα χαλκού και κασσίτερου) χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη γλυπτική, κυρίως λόγω της αντοχής του, της δυνατότητας για λεπτομέρεια και της όμορφης πατίνας που αποκτά με τον χρόνο.
Η ζωγραφική και η γλυπτική είναι δύο βασικές μορφές εικαστικών τεχνών που, αν και διαφορετικές στη φύση τους, συχνά συνδέονται ιστορικά, θεματικά και εκφραστικά.
Ο χώρος αυτός δεν είναι απλώς σκηνικό· είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας, της επικοινωνίας του έργου με τον θεατή.
Η Φοίβη Σιταρά απολαμβάνει τα εκθέματα, τα οποία δικαιολογημένα, της προκαλούν τον θαυμασμό.
Μια όαση καλλιτεχνικής δημιουργίας, ένας χώρος με ένα θαυμάσιο περιβάλλον όπου η τέχνη ανθίζει, οι ιδέες ρέουν ελεύθερα και ο δημιουργός Φίλιππος Γιαπάνς βρίσκει έμπνευση, ηρεμία και υποστήριξη για να εκφραστεί ελεύθερα.
Από την ενδιαφέρουσα επίσκεψη και ωραία ξενάγηση του Συνδέσμου Συγγραφέων & Δημοσιογράφων Τουρισμού στο Πάρκο Γλυπτικής, του Φίλιππου Γιαπάνη στη Φασούλα Λεμεσού.
Φοίβος Νικολαΐδης
