Άνθρωπος δραστήριος με πολλά ενδιαφέροντα, αρθρογράφος και συνεργάτης κατά καιρούς εφημερίδων και περιοδικών, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, έχει δημοσιεύσει μελέτες, αναλύσεις και άρθρα πάνω σε διάφορα θέματα της δημόσιας ζωής συμπεριλαμβανομένου του Τουρισμού. O λόγος για τον κύριο Φοίβο Νικολαΐδη, ο οποίος σπούδασε οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Με υποτροφία του Ιδρύματος Φούλπραϊτ έκανε μετεκπαίδευση στη Διοίκηση Επιχειρήσεων με παράλληλη θήτευση στη Σχολή ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότα των ΗΠΑ. Έχει γράψει τρία βιβλία και δυο θεατρικά. Διοικητικό μέλος κατά καιρούς διαφόρων συνδέσμων, οργανώσεων, μη κυβερνητικών και δημόσιων οργανισμών όπως το ΡΙΚ. Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού η σημερινή, η οποία καθορίσθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού από το 1970. Κύριος στόχος του εορτασμού αυτού είναι η ανάδειξη της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτικής συμβολής του τουρισμού στην ευδαιμονία της διεθνούς κοινότητας. Ο κ.Νικολαϊδης Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Συγγραφέων & Δημοσιογράφων Τουρισμού (https://cyprustravelwriters.com), μας δίνει τις γνώσεις, αναλύει και ακτινογραφεί τον τουριστικό χαρακτήρα της Κύπρου. Μια άκρως ενδιαφέρον συνέντευξη που ομολογώ ότι δεν είναι η πρώτη φορά που με εκπλήσσει με τις γνώσεις, αλλά και την αγάπη που έχει για την προώθηση και ανάδειξη του τόπου μας.
Πόση σημασία έχει ο Τουρισμός για μια χώρα και ειδικά για την Κύπρο;
Η τουριστική βιομηχανία διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας ιδιαίτερα για τις τουριστικές χώρες όπως είναι και η Κύπρος. Για δεκαετίες τώρα ο τουρισμός αποτελεί για την Κυπριακή οικονομία έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης και μια σημαντική πηγή εσόδων. Ανέκαθεν ήταν η κινητήριος δύναμη της οικονομίας, συνεισφέροντας (άμεσα και έμμεσα) το 20% περίπου του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Ως αποτέλεσμα, η εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού 2030 που είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, κρίθηκε ως η κύρια προτεραιότητα του Υφυπουργείου Τουρισμού.
Λίγο πριν την πανδημία και συγκεκριμένα το 2018 υπήρξε μια πολύ σημαντική χρονιά αφού οι αφίξεις τουριστών κατάφεραν να πλησιάσουν για πρώτη φορά, τα 4 εκατομμύρια ξεπερνώντας αισθητά προηγούμενες χρονιές.
Αν συνυπολογιστούν και τα έσοδα από τον εγχώριο τουρισμού τότε η συνεισφορά του τομέα στη στήριξη κι ανάπτυξη της οικονομίας αποκτά μεγαλύτερη σημασία.
Η πανδημία δυστυχώς επηρέασε δραματικά την τουριστική βιομηχανία σε παγκόσμιο επίπεδο με το πλήγμα να είναι βαρύ. Αναμένεται συνεπώς η υποχώρηση της πανδημίας και η σταδιακή επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας ώστε να συνεισφέρει ξανά το σημαντικό μερίδιο του στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Υπάρχουν όμως και προβλήματα που δημιουργούνται από τον Τουρισμό.
Κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει τα διάφορα προβλήματα που δημιουργεί η τουριστική δραστηριότητα όπως είναι η ανεξέλεγκτη οικοδομική επέκταση, η ηχορύπανση, η “οπτική ρύπανση”, η καταπόνηση των φυσικών πηγών και του περιβάλλοντος, η αλλοίωση του χαρακτήρα του τοπίου κι άλλα κοινωνικά θέματα.
Όμως εκτός από τα προβλήματα που δημιουργεί η τουριστική ανάπτυξη είναι ταυτόχρονα η αιτία για άλλα τόσα θετικά όπως είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος σε ορισμένες περιπτώσεις, για λόγους έστω βελτίωσης του τουριστικού προϊόντος.
Επίσης, οι πολεοδομικές προδιαγραφές, η ρυμοτομία, ο εξωραϊσμός, η αρχιτεκτονική, η τοπιοτέχνηση, η δημιουργία μουσείων και εκθέσεων και η ανακήρυξη περιοχών ως προστατευόμενες είναι πράγματα τα οποία υπό άλλες προϋποθέσεις ίσως να μην γινότανε ποτέ! Έτσι, όπως έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι «Ουδέν καλόν αμιγές κακού».
Ελπίζουμε στον τελικό ισολογισμό να υπάρχει ισοσκελισμός μεταξύ προβλημάτων και λύσεων.
Με τόση πλούσια ιστορία και πολιτιστικό υπόβαθρό δεν είναι τραγικό να μην υπάρχουν ανάλογα μνημεία όπως για παράδειγμα το άγαλμα ή το σύμβολο της Αφροδίτης στην Κύπρο;
Είναι γεγονός ότι καλλιεργούμε το αφήγημα και διαφημίζουμε την Κύπρο ως το νησί της Αφροδίτης κι ένα αξιόλογο άγαλμα της δεν υπάρχει τοποθετημένο δημόσια πουθενά. Ούτε καν στην Πάφο τη γενέτειρα της! Αντίθετα, μνημεία και αγάλματα χαμηλής μάλιστα αισθητικής βρίσκονται παντού.
Βασικά μνημεία ή ειδικοί χώροι που να υπενθυμίζουν τον ιστορικό και πολιτιστικό πλούτο της πατρίδας μας είναι απελπιστικά ελάχιστα.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Αυτό συμβαίνει γιατί απλούστατα, δεν υπάρχει πολιτιστικό αισθητήριο, πίσω από τις πολιτικές που αφορούν τον Τουρισμό και όχι μόνο.
Η αισθητική έχει μάλλον ελάχιστη σχέση αν όχι παντελή απουσία από τις μελέτες του περιβάλλοντος και οι τοπικές αρχές επιδιώκουν απλώς την αύξηση των εσόδων τους, χωρίς ταυτόχρονα να επιδιώκουν την εξυπηρέτηση, του πολίτη και την αξία που θα πρέπει, να προσδίδουν στην πολιτεία με τα έργα τους. Να μην μιλήσουμε για τη σχεδόν έλλειψη καινοτόμων ιδεών, σε συνάρτηση με την απουσία πολιτιστικού αισθητηρίου, πίσω από τις εκάστοτε αποφάσεις για δημόσια έργα.
Είναι πραγματικά λυπηρό οι τόσες φυσικές ομορφιές του τόπου, ο πολιτιστικός πλούτος, η ιστορία και οι παραδόσεις, να μην αναδεικνύονται όσο θα έπρεπε. Όσα αναπτυξιακά έργα (δρόμοι, μαρίνες, γήπεδα γκολφ, τουριστικές εγκαταστάσεις) και να γίνουν, χωρίς να είναι συνδυασμένα και υποστηριζόμενα με συγκεκριμένες πολιτικές, από μόνα τους δεν αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής.
Ένα απλό παράδειγμα είναι οι παραλίες μας που στο 90% δεν έχουν οποιαδήποτε πινακίδα, που να αναγράφει το όνομα τους. Παρά τη μεγάλη ευθύνη και υποχρέωση για προστασία των τοπωνυμίων της χώρας, εντούτοις φαίνεται οι δήμοι να μην λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την ανάγκη αυτή. Παρά δε τις επανειλημμένες εισηγήσεις εξακολουθούν να αγνοούν την παράμετρο αυτή.
Ποια θεωρείτε ότι ήταν τα πιο σημαντικά βήματα που έγιναν στη χώρα μας σε ότι αφορά την τουριστική βιομηχανία;
Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν -μερικές μόνο δεκαετίες πίσω- θα δούμε ότι έχουν γίνει πραγματικά μεγάλα και σημαντικά βήματα στον τομέα της τουριστικής βιομηχανίας. Από τη σύσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν γίνει σοβαρά έργα υποδομής και από το 1960 μέχρι 1974 είχε αρχίσει η ανάπτυξη του Τουρισμού στον τόπο μας.
Σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη αυτή έδωσε το σύγχρονο διεθνές αεροδρόμιο της Λευκωσίας που άρχισε τη λειτουργία του το 1968 και η ίδρυση του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού με την Αμμόχωστο και την Κερύνεια να ήταν οι πλέον δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί.
Με την βάρβαρη τουρκική εισβολή του 1974, η Κύπρος έπαθε μεγάλη οικονομική καταστροφή και στα επόμενα χρόνια, ο τουριστικός τομέας προσπάθησε να ανακάμψει και να συμβάλει στην ανοικοδόμησής της κυπριακής οικονομίας.
Οι μεγάλες προσπάθειες που έγιναν έδωσαν καρπούς και στις δεκαετίες 1980-1990 και 1990-2000 ο τουρισμός σημείωσε σημαντική ανάπτυξη. Με τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη του τουρισμού.
Η σημαντική αλλαγή που έγινε τον Ιανουάριο του 2019 με την κατάργηση του ΚΟΤ και την ίδρυση του Υφυπουργείου Τουρισμού συνέπεσε σχεδόν με την πανδημία και δεν πρόλαβαν να φανούν τα θετικά αποτελέσματα της αλλαγής αυτής.
Πανδημία και χτύπημα στο τουρισμό. Ποιες οι δικές σας προβλέψεις για την «ανάστασή» του;
Με την έναρξη της πανδημίας COVID-19 και την παρατεταμένη προβληματική κατάσταση οι προβλέψεις δεν είναι εύκολες όση θετική σκέψη κι αν υπάρχει. Η σύγχυση για τη γενικότερη κατάσταση που υπάρχει διεθνώς, αλλά και η αβεβαιότητα που δημιουργείται κυρίως λόγω της εξέλιξης της πανδημίας και της πορείας του προγράμματος εμβολιασμού δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για ασφαλείς προβλέψεις.
Η προσδοκία για τερματισμό της πανδημίας και η σταδιακή ανάκαμψη του τουρισμού είναι ότι πιο ελπιδοφόρο αναμένεται στον ορίζοντα.
Μιλήστε μας για τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού.
Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Συγγραφέων & Δημοσιογράφων Τουρισμού ιδρύθηκε το 1978 από μια εκλεκτή ομάδα συγγραφέων και δημοσιογράφων με ειδικά ενδιαφέροντα στα ταξιδιωτικά και τουριστικά θέματα.
Για λίγα χρόνια είχε ατονήσει η δραστηριότητα του Συνδέσμου. Με τις νέες εξελίξεις και αλλαγές στον παγκόσμιο τουριστικό τομέα ένας μικρός πυρήνας μελών με ορισμένα νέα δραστήρια μέλη προσπάθησαν το 2020 και πέτυχαν την επαναδραστηριοποίηση του.
Κυριότεροι σκοποί του Συνδέσμου μεταξύ άλλων είναι: Η ενασχόληση με άρθρα και δημοσιεύσεις σε έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα σε θέματα που καλύπτουν τον ευρύτερο τουριστικό τομέα της χώρας όσο και διεθνώς.
Η έμφαση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής γενικά σημασίας του Τουρισμού και η υποβοήθηση των προσπαθειών για τόνωση και ευρύτερη εμπέδωση της τουριστικής συνείδησης.
Αποκορύφωμα των πολύ επιτυχημένων δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων του Συνδέσμου ήταν μεταξύ άλλων η προβολή της Κύπρου διεθνώς ως εκλεκτός τουριστικός προορισμός και η απονομή το 1987 του βραβείου “La Pomme d’ Or” or “The Golden Apple” equivalent of the Oscar στη Λαϊκή Γειτονιά της Λευκωσίας από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοσιογράφων & Συγγραφέων Τουρισμού – World Federation of Travel Journalists and Writers (FIJET), της οποίας είμαστε μέλος. Να σημειωθεί ότι η FIJET είναι εταιρικό μέλος της UNESCO και μέλος και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (United Nations World Tourism Organization (UNWTO).
Με την εμπειρία τη γνώση αλλά και τις διασυνδέσεις που υπάρχουν στο εξωτερικό ο Σύνδεσμος συνεχίζει να δίνει το παρόν του σε διεθνή βήματα για προβολή της Κύπρου και φυσικά στην προσπάθεια ανάπτυξης του Τουρισμού.
