Μια άποψη, του Φοίβου Νικολαΐδη
Ανάμεσα στα πολλά και χρονίζοντα προβλήματα του τουρισμού της Κύπρου, κυρίαρχη θέση κατέχει αυτό της αδυναμίας υλοποίησης του στρατηγικού σχεδιασμού και της μακροπρόθεσμης τουριστικής πολιτικής. Το πρόβλημα δε αυτό, καθίσταται εντονότερο, λόγω της διεθνούς οικονομικής ύφεσης από τη μια και του έντονου ανταγωνισμού από την άλλη.
Είναι δε, ατυχής συγκυρία, ότι, παρά τις εκάστοτε κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, μέχρι σήμερα δεν έγινε δυνατό, να εφαρμοστεί μια κυρίαρχη πολιτική σε βάθος χρόνου, άκρως απαραίτητη για την επιβίωση και περαιτέρω πορεία του.
Ο τομέας των υπηρεσιών, που περιλαμβάνει τον τουρισμό, συνεισφέρει τα μέγιστα στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Από το 2001 όμως, άρχισε μια συνεχής πτώση του τουρισμού, με κατάληξη τη δραματική συρρίκνωση του. Η συνεισφορά στο ΑΕΠ από 21% που ήταν το 2003, μειώθηκε το 2010 στο 9%. Ταυτόχρονα, τα έσοδα από τον τουρισμό μειώθηκαν από €1.734,2 δις. το 2003 στα €1,549,8 δις. το 2010, πέραν, της αύξηση της ανεργίας.
Το σημαντικότερο πρόβλημα που επηρεάζει τον τουρισμό σήμερα, είναι η ανταγωνιστικότητα. Συνεπώς, επιβάλλεται αλλαγή στρατηγικής, η οποία θα αναπτύξει άλλο συγκριτικό πλεονέκτημα. Όχι μόνο αναβάθμιση, αλλά και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος από τους κυρίως ανταγωνιστές, με έντεχνη προβολή για καθιέρωση του (Branding).
Έχουν γίνει πολλές εισηγήσεις από τουριστικούς και άλλους φορείς. Εκείνο όμως, που πραγματικά έχει ανάγκη ο τουριστικός τομέας, είναι αυτό ακριβώς, που μας λείπει. Ο νεωτερισμός, η καινοτομία, η φαντασία και η απαραίτητη αναπροσαρμογή στα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα.
Ούτε οι φυσικές ομορφιές της Κύπρου, ούτε ο πολιτιστικός πλούτος, η ιστορία και οι παραδόσεις, από μόνα τους, είναι ικανά να προσελκύσουν ένα τουριστικό κοινό, ολοένα και πιο απαιτητικό. Αναπτυξιακά έργα (δρόμοι, μαρίνες, γήπεδα γκολφ, τουριστικές εγκαταστάσεις) ναι, αλλά συνδυασμένα πάντοτε και υποστηριζόμενα απαραίτητα με συγκεκριμένες πολιτικές.
Είναι απαραίτητος ο ευφάνταστος συνδυασμός και των δυο, με υποστήριξη φυσικά της ανάλογης στρατηγικής. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή υλοποίηση πολιτικής, είναι η συνεργασία μεταξύ του δημοσίου, του ιδιωτικού τομέα, των δημοτικών αρχών και άλλων οργανισμών με το ρόλο εκάστου προκαθορισμένο.
Χρειάζονται να γίνουν συνδυασμένες πολιτιστικές δραστηριότητες, θεματικά πάρκα (πάρκο Ελληνικής μυθολογίας, όπως κάποτε εισηγήθηκε ο Γιώργος Μαυρογένης, ένα πάρκο για την Ευρώπη και κ.ά). Ο σεβασμός στο περιβάλλον, οι πολεοδομικές προδιαγραφές, η ρυμοτομία, σχέδια κινήτρων κά, δεν μπορούν να αγνοηθούν. Κτίρια με αρχιτεκτονική αξία, μνημεία, αγάλματα συνδυασμένα με ιστορικούς χώρους, αναπαλαιώσεις παλαιών κτισμάτων σε πόλεις και χωριά, να αναδειχθούν και να προβληθούν κατάλληλα.
Διαφημίζουμε την Κύπρο ως το νησί της Αφροδίτης και ένα άγαλμα της, δεν υπάρχει τοποθετημένο δημόσια πουθενά. Ούτε καν στην Πάφο, τη γενέτειρα της! Αντίθετα, μνημεία και αγάλματα χαμηλής αισθητικής βρίσκονται παντού. Στη Λεμεσό ο τουρίστας που φτάνει με το κρουαζιερόπλοιο, τον υποδέχονται τα… εμπορευματοκιβώτια. Άραγε, είναι η ίδια εικόνα στο λιμάνι της Ρόδου; Στην Αλικαρνασσό (Μποντρούμ) το λιμάνι θυμίζει Κάννες…
Η Κέρκυρα ονομάζει το αεροδρόμιο της ‘Ιωνάννης Καποδίστριας’. Στην Κύπρο η παλιά εισήγηση του ΣΤΕΚ για μετονομασία των νέων αεροδρομίων σε «Larnaca Zenon International Airport» και «Paphos Aphrodite International Airport», έτσι ώστε να υπενθυμίζουν τον ιστορικό και πολιτιστικό πλούτο της πατρίδας μας, ούτε καν συζητείται. Γιατί όμως; Γιατί απλούστατα, δεν υπάρχει πολιτιστικό αισθητήριο, πίσω από τις πολιτικές μας.
Τα αρνητικά αυτά αποτελέσματα από λάθη και τις προχειρότητες άλλων δεκαετιών, όπως και ο ανεξέλεγκτος οικοδομικός οργασμός το 2005-2008 που έπληξε τον χαρακτήρα του τοπίου, εμφανίστηκαν σταδιακά και ταλανίζουν σήμερα τον τομέα. Αν τα λάθη όμως, τότε μπορεί σε κάποιο βαθμό να γίνουν κατανοητά, σήμερα, οποιαδήποτε άλλη ολιγωρία δεν δικαιολογείται.
Ίσως, εν’ όψει και της ανάληψης της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2012 να αναγκαστούμε να ξεφύγουμε από τα τετριμμένα και καθιερωμένα…
